واکاوی مفهومی فراغت و سرگرمی از دیدگاه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته حوزه علمیه قم، سطح 4 فقه و اصول

2 رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم

10.22081/scs.2022.73519

چکیده

سرگرمی مدرن، سنتی و اسلامی دارای نقاط اشتراک و افتراقی هستند که باید مرز آنها با هم مشخص شود تا بتوان احکام اسلامی پیرامونِ آن را دریافت. پژوهش پیشِ رو با روش توصیفی تحلیلی، در پی روشن ساختن مفاهیم فراغت و سرگرمی از دیدگاه اسلامی است. از دیدگاه اسلامی در مفهوم سرگرمی حالت نفسانی و گذران اوقات فراغت وجود دارد که به صورت اختیاری (فعالانه یا منفعلانه) بدون شأنیت انتفاع بردن صورت می‌گیرد و ازآنجاکه انسان تا زمانی که عقل و اختیار و آگاهی و قدرت داشته باشد، مسئولیت نیز دارد، سرگرمی مستلزم رهایی از وظایف اساسی خانوادگی، فرهنگی، اجتماعی و مذهبی انسان نیست. در منابع اسلامی برخی واژه‌ها مانند لهو و لعب با سرگرمی قرابت مفهومی دارند. در فرهنگ وحیانی لهو مؤلفه‌های مفهومی سرگرمی را دارد؛ افزون بر آنکه به‌خودی‌خود امر نکوهیده‌ای نیست. لعب نیز دربرگیرنده‌ی برخی عناصر مفهومی سرگرمی است و از دیدگاه اسلامی لعب به‌خودی‌خود نکوهیده نیست. مفهوم لغو؛ اما به‌خودی‌خود دارای بار مفهومی منفی بوده، سرگرمی ناروا از مصادیق آن به شمار می‌آید.

کلیدواژه‌ها