1
عضو هیات علمی گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم
2
دانشجوی کارشناسی ارشد ارتباطات
10.22081/scs.2022.73517
چکیده
گونه‌ی جامه و پوشش، از نشانه‌های برجسته‌ی فرهنگی است. پوشیدن حجاب گونه‌ای کنش اجتماعی شمرده شده که نشان‌دهنده‌ی اندیشه‌ها و باورهای زنان مذهبی است و همواره مورد نگرش غیرمسلمانان، به‌ویژه گردشگران خارجی بوده است؛ از آنجایی که زنان گردشگر در بدو ورود به ایران با پدیدهی نوینی به نام «حجاب»، روبرو می‌شوند که بایسته به پاسداشت آن هستند؛ پژوهش در این زمینه و بررسی دیدگاه‌های آنها، شایسته است. به همین منظور پژوهشگر، به سبب جاذبه‌های گردشگری اصفهان، ازجمله مسجد امام و در کنار آن «مدرسهی علمیه‌‌ی ناصریه» و همچنین تکاپوی تبلیغی این مدرسه که سبب شده روزانه صدها گردشگر از این جایگاه بازدید کنند، به پژوهش پیرامون پدیدهی حجاب از نگرگاه گردشگران خارجی، در این نشانگاه پرداخته است. این پژوهش بر پایه‌ی رویکرد «پدیدار شناختی» و با بهره‌گیری از روش «تحلیل مضمون» انجام یافته و از فنون مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد، بهره برده است. برآیند به‌دست‌آمده نشان می‌دهد، حجاب از نگرگاه گردشگران خارجی، دربردارنده‌ی باورداشت‌هایی همچون: «تبعیض جنسیتی»، «سلب اختیار»، «مانع ابراز وجود» «مردسالار»، «ایدئولوژیک»، «مشقت‌بار»، «سنتی»، «متمایز از عفاف» و «مانع آزادی» است. گردایش نگره‌ها نشان می‌دهد که بار معنایی حجاب در کارآزمایی زیسته‌ی آنها «محدودیت منفی» است؛ بنابراین هرگونه سیاست‌گذاری در گسترش حجاب باید بر پایه‌ی دگرگونی نگرش باشد.
)