3
دانشجوی دکتری مطالعات زنان دانشگاه ادیان و مذاهب
10.22081/scs.2021.72444
چکیده
در جمهوری اسلامی ایران مانند سایر کشورها، سیاست‌ها و قوانینی مربوط به «خانواده» اتخاذ شده و به تصویب رسیده است. در بخشی از این سیاست‌ها عمده توجه دولت به کنترل جمعیت و سیاست‌‌‌های مرتبط با وضعیت زنان و کودکان بی‌سرپرست معطوف بوده است و در بخشی دیگر، اصلاح قوانین خانواده جهت افزایش نقش اجتماعی زنان در دستور کار قرار گرفته. در حوزه قانون‌گذاری نیز قوانینی همچون اصلاح قانون حضانت و نگهداری کودکان یا قانون تشکیل دادگاه خانواده، قوانینی نیستند که بتوانند به ایفای نقش مؤثر جهت خانوادگی‌گرایی و خانواده‌محوری بینجامند؛ بلکه قوانین به‌صورت تک‌جانبه به حمایت از یکی از اعضای خانواده مانند زوجه یا فرزندان پرداخته است و نگاه نظام‌وار و نهادی به کانون خانواده وجود ندارد. بر این اساس، پرسش اصلی پژوهش این است که «سیاست‌ها، برنامه‌ها و قوانین مرتبط با خانواده در ایران دارای چه آسیب‌ها و خلأهایی است و چه نسبتی با خانواده‌محوری دارد؟» برای پاسخ به این پرسش، مصاحبه و گفت‌وگو با نخبگان و صاحب‌نظران عرصه خانواده و سیاست‌گذاری، ضروری است. ازاین‌رو با انجام مصاحبه و سپس به‌کارگیری روش تحلیل مضمون،[1] داده‌‌‌های پژوهش تجزیه و تحلیل می‌شود. یافته‌‌‌های تحقیق حاکی از آن بود که در عرصه سیاست‌گذاری خانواده، نوعی آشفتگی نهادی و سازمانی وجود داشته، و دوگانه «نهاد خانواده» و «نهاد بازار»، مطرح است. سیاست‌ها و قوانین مرتبط با خانواده تا کنون نتوانسته به‌صورت نظام‌وار و با عنایت به اصل خانواده‌محوری تمام ساحت‌‌‌های مورد نیاز را پوشش دهد؛ بلکه عمدتاً گفتمان توسعه و با رویکرد اقتصادمحور دیده شد و خانواده‌محوری موضوعیت نداشته است؛ اگر هم در جایی حمایت‌‌هایی وجود داشته، حمایت از یکی از اعضای خانواده است، نه از نهاد خانواده.
باقری, شهلا, مطهرنژاد, ُسید مجید, سادات چاوشیان, سیدمحمدحسین. (1399). بررسی ا نتقادی سیاست خانواده در ایران و الزامات راهبردی سیاست گذاری خانواده‌محوری. دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه, 4(8), 83-108. doi: 10.22081/scs.2021.72444
MLA
شهلا باقری; ُسید مجید مطهرنژاد; سیدمحمدحسین سادات چاوشیان. "بررسی ا نتقادی سیاست خانواده در ایران و الزامات راهبردی سیاست گذاری خانواده‌محوری". دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه, 4, 8, 1399, 83-108. doi: 10.22081/scs.2021.72444
HARVARD
باقری, شهلا, مطهرنژاد, ُسید مجید, سادات چاوشیان, سیدمحمدحسین. (1399). 'بررسی ا نتقادی سیاست خانواده در ایران و الزامات راهبردی سیاست گذاری خانواده‌محوری', دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه, 4(8), pp. 83-108. doi: 10.22081/scs.2021.72444
VANCOUVER
باقری, شهلا, مطهرنژاد, ُسید مجید, سادات چاوشیان, سیدمحمدحسین. بررسی ا نتقادی سیاست خانواده در ایران و الزامات راهبردی سیاست گذاری خانواده‌محوری. دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه, 1399; 4(8): 83-108. doi: 10.22081/scs.2021.72444
)