TY - JOUR ID - 72444 TI - بررسی ا نتقادی سیاست خانواده در ایران و الزامات راهبردی سیاست‌ گذاری ‌‌‌‌‌خانواده‌محوری JO - مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه JA - SCS LA - fa SN - 25887017 AU - باقری, شهلا AU - مطهرنژاد, ُسید مجید AU - سادات چاوشیان, سیدمحمدحسین AD - Associate Professor of Kharazmi University AD - استادیار دانشگاه امام صادق AD - دانشجوی دکتری مطالعات زنان دانشگاه ادیان و مذاهب Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 4 IS - 8 SP - 83 EP - 108 KW - ‌‌‌‌‌خانواده‌محوری KW - سیاست خانواده KW - روش‌‌‌های تحلیل سیاست KW - جمهوری اسلامی ایران DO - 10.22081/scs.2021.72444 N2 - در جمهوری اسلامی ایران مانند سایر کشورها، سیاست‌ها و قوانینی مربوط به «خانواده» اتخاذ شده و به تصویب رسیده است. در بخشی از این سیاست‌ها عمده توجه دولت به کنترل جمعیت و سیاست‌‌‌های مرتبط با وضعیت زنان و کودکان بی‌سرپرست معطوف بوده است و در بخشی دیگر، اصلاح قوانین خانواده جهت افزایش نقش اجتماعی زنان در دستور کار قرار گرفته. در حوزه ‌‌‌‌‌قانون‌گذاری نیز قوانینی همچون اصلاح قانون حضانت و نگهداری کودکان یا قانون تشکیل دادگاه خانواده، قوانینی نیستند که بتوانند به ایفای نقش مؤثر جهت خانوادگی‌گرایی و ‌‌‌‌‌خانواده‌محوری بینجامند؛ بلکه قوانین به‌صورت تک‌جانبه به حمایت از یکی از اعضای خانواده مانند زوجه یا فرزندان پرداخته است و نگاه نظام‌وار و نهادی به کانون خانواده وجود ندارد. بر این اساس، پرسش اصلی پژوهش این است که «سیاست‌ها، برنامه‌ها و قوانین مرتبط با خانواده در ایران دارای چه آسیب‌ها و خلأهایی است و چه نسبتی با ‌‌‌‌‌خانواده‌محوری دارد؟» برای پاسخ به این پرسش، مصاحبه و ‌‌‌‌‌گفت‌وگو با نخبگان و صاحب‌نظران عرصه خانواده و سیاست‌گذاری، ضروری است. ازاین‌رو با انجام مصاحبه و سپس ‌‌‌‌‌به‌کارگیری روش تحلیل مضمون،[1] داده‌‌‌های پژوهش تجزیه و تحلیل ‌‌‌‌‌می‌شود. یافته‌‌‌های تحقیق حاکی از آن بود که در عرصه ‌‌‌‌‌سیاست‌گذاری خانواده، نوعی آشفتگی نهادی و سازمانی وجود داشته، و دوگانه «نهاد خانواده» و «نهاد بازار»، مطرح است. سیاست‌ها و قوانین مرتبط با خانواده تا کنون نتوانسته به‌صورت نظام‌وار و با عنایت به اصل ‌‌‌‌‌خانواده‌محوری تمام ساحت‌‌‌های مورد نیاز را پوشش دهد؛ بلکه عمدتاً گفتمان توسعه و با رویکرد اقتصادمحور دیده شد و ‌‌‌‌‌خانواده‌محوری موضوعیت نداشته است؛ اگر هم در جایی حمایت‌‌هایی وجود داشته، حمایت از یکی از اعضای خانواده است، نه از نهاد خانواده. UR - https://gnoe.bou.ac.ir/article_72444.html L1 - https://gnoe.bou.ac.ir/article_72444_f0498a7db52550b7a0fc14636a3fb6cf.pdf ER -