تحلیل مضمون عوامل موثر بر فرهنگ تضاد نزد ایرانیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر مرکز پژوهشی مبنا

2 رئیس مرکز پژوهشی مبنا

3 هیئت علمی دانشگاه اراک

SCS-2012-1071(R1)

چکیده

فرهنگ تضاد به معنای میل به تضادآفرینی و عدول از آداب تضاد، همواره مانعی برای تحقق توافق اجتماعی، و عاملی برای پیدایی انواع واگرایی‌هاست. مؤلف مقاله سعی دارد با استخراج عوامل مؤثر بر پیدایی و تشدید این موضوع، مدلی برای آسیب‌شناسی فرهنگ تضاد ارائه دهد. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل مضمون و بهره‌گیری از ظرفیت‌های اسناد پژوهشی و مصاحبه‌ با نخبگان دانشگاهی، به این دغدغه پاسخ داده می‌شود. جامعه‌پذیری نامتساهل، فقدان ظرفیت‌های لازم برای کسب سرمایه اجتماعی، ته‌نشست مرتبط با جامعه استبدادزده، قطاعی شدن جامعه، ساختار حقوقی و قانونی نامتساهل، تجربه ناامنی و ناپایداری، ضعف نیروهای مدنی، قبیله‌گرایی و اقتضائات فرهنگی مرتبط با آن در ساحت‌های مختلف اجتماعی، ازجمله مضامین پایه‌ای هستند که فضای تبیینی مسئله را شکل می‌دهند. منطبق با شبکه مضمونی، تمامی مضامین پایه (25 مورد) حول سه مضمونِ سازمان‌دهنده صورت‌بندی شده‌اند؛ و درمجموع، ساختار تضادآفرین بر مبنای سه‌گانه حمایتگرهای فرهنگی تضاد، حمایت‌گرهای اجتماعی تضاد، و حمایتگرهای سیاسی تضاد ترسیم گردید. همسو با چنین مدلی، راهبردهای پژوهشی معطوف به لزوم دستکاری و تغییر مثبت در ابعاد سه‌گانه، ارائه شد. 

کلیدواژه‌ها