عضو هیات علمی گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم
10.22081/scs.2022.72887
چکیده
برخی از انسان‌ها با تلاش مستمر خودشان با طی مراحل امتحانات الهی به مقام والای مکتب‌‌سازی می‌رسند. چنین افرادی اسوه، الگوی دیگران و چراغ راهنمای ره‌جویان هستند. سؤال اصلی نویسنده این است که یک شخص، به چه دلیل، با چه ابزاری، با طی چه فرایندی و با چه هدفی، به مقام «مکتب‌‌سازی» و «اسوه شدن» می‌رسد. در راستای پاسخ‌دهی به سؤالات مذکور، با این پیش‌فرض که قرآن تبیان همه‌چیز است، موضوع مکتب‌‌سازی را با بهره‌گیری از روش تفسیر شهید صدر، به قرآن عرضه کردیم. مقتضای تفسیر موضوعی تحلیل پدیده به مؤلفه‌ها و عرضه سؤالات جزئی به قرآن است. بدین‌جهت، با الهام از علل اربعه ارسطویی، پدیده مکتب‌‌سازی به چهار مؤلفه (علت فاعلی، علت مادی، علت صوری و علت غایی) تحلیل و هرکدام به متن عرضه شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد علت مادی انسان اسوه و مکتبساز مفهوم «برّ» حاوی ایمان و عمل صالح است. علت صوری، طی مسیر «حیات طیبه» در جهت راهنمایی دیگران به‌عنوان چراغ هدایت است. علت غایی دو مرحله دارد. علت غایی نهایی رسیدن به رضوان الهی و وارد شدن به «جنت النعیم» است. علت متوسط آوازه و محبوبیت در جهت هدایت دیگران است. علت فاعلی خود کنشگر است که با طی مسیر به مقام اسوگی می‌رسد. شهید قاسم سلیمانی یک نمونه مثالی و مصداق کامل از انسان مکتبساز است.
)