شهادت در اسلام و مسیحیت و نقش آن در ایجاد ‌هم‌بستگی اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

رییس دانشگاه باقرالعلوم (ع)

10.22081/scs.2021.72504

چکیده

خالق متعال، نهاد و نهان بشر را کمال‌طلب آفریده، اما این قوه خدادادی جهت به فعلیت رسیدن، نیاز به ظرف مناسبی دارد که اندیشمندان انسان‌شناس، جامعه را آن ظرف دانسته و بر این باورند که بشر‌ می‌تواند در پرتو زندگی و حیات جمعی در جامعه، شدن حقیقی خود را در آن تجربه کند؛ نیز تأکید دارند که هر جمع و جامعه‌ای هم قادر نیست سفره مناسبی جهت تحقق کمال انسانی پیش روی او پهن کند؛ چون جامعه‌ای‌ می‌تواند مسیر رسیدن به کمال را هموار سازد که خود کامل، و از کمال بهره‌مند باشد؛ چه اینکه فاقد شیء، معطی شیء نخواهد بود. انسجام و ‌هم‌بستگی اجتماعی، بی‌تردید شرط نخست کمال‌یابی هر جمع و جامعه است و به همین جهت، از دغدغه‌های اصلی جوامع بشری، ‌به‌ویژه جوامع صنعتی و تکنولوژیک عصر حاضر شده و حاکمان و دست‌اندرکاران جوامع بشری نیز با توجه به مبانی معرفتی و ‌انسان‌شناختی خود، برای رسیدن به این امر مهم، سازوکارهای متعددی را در پیش گرفته، تلاش‌ می‌کنند با تکیه بر آن، جامعه و افراد فعال در آن را هم‌بسته سازند تا در پرتو آن، بستر مناسب رسیدن به کمال را مهیا کنند. نگارنده در این تحقیق، با بهره‌گیری از آموزهای دینی و واقعیت‌های عینی، از منظر جامعه‌شناختی بر این باور است که شهادت، یکی از عوامل ‌مؤثر و مهم در ایجاد انسجام و ‌هم‌بستگی اجتماعی است. ازاین‌رو سعی دارد در این تحقیق، کارکرد اجتماعی، به‌خصوص انسجام‌بخشی شهادت را در جامعه تبیین کند. برای این منظور در گام نخست، مروری اجمالی در معنا و مفهوم شهادت در دین (‌به‌ویژه اسلام و مسیحیت) خواهیم داشت و سپس با تأکید بر شهادت سیدالشهدا در واقعه کربلا، نقش شهادت را در ایجاد و تعمیق ‌هم‌بستگی اجتماعی نشان می‌دهیم. 

کلیدواژه‌ها