مبانی و روش‌های افزایش تحمل در برابر تنش‌های اجتماعی از منظر نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیئت علمی گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

2 دانشجوی دکتری دانشگاه علوم قرآن و حدیث

10.22081/scs.2021.72440

چکیده

زندگی اجتماعی بر مدار رفق و مدارا، و بر مبنای بهره‌گیری از عقل و خرد، موجب تداوم زیست مسالمت‌آمیز در جامعه است؛ ولی ضعف خرد، نابسامانی‌ها و اختلاف سلایق، از عوامل رفتار ناخوشایند در تعامل‌های اجتماعی است. اگر آحاد جامعه تحملِ تنشِ به‌وجودآمده را نداشته باشند و پاسخ خود را به جهت احساسات هیجانی، با جنگ و جدل نشان دهند، رشد جامعه را متوقف، و جامعه را از آثار مثبت بردباری دور می‌سازند. از سویی دیگر، در این زمینه گزاره‌های متعددی در نهج‌البلاغه وجود دارد. بنابراین در این مقاله، پاسخ این سؤال را که مبانی و روش‌های افزایش تحمل در برابر تنش‌های اجتماعی چیست، با روش توصیفی تحلیلی، و جست‌وجوی واژه اصلی موضوع و الفاظ مرتبط بررسی، و مبانی آن را در هستی‌شناختی (خداشناختی، دنیاشناختی، آخرت‌شناختی) و انسان‌شناختی (تعقل، اختیار، اختلاف سلائق، تربیت‌پذیری و...) مطرح کردیم. نتایجی که به دست آمد، این است که می‌توان با راهکارهای «یاد خدا و قیامت»، «زهدورزی»، «مثبت‌اندیشی»، «همانند‌سازی»، و... آستانه تحمل را در برابر مشکلات و گرفتاری‌‌ها افزایش داد. گفتنی است که تحمل، هنگامی در خور تحسین است که در تعارض با نهی از منکر نباشد

کلیدواژه‌ها