ارز ش‌های جمع‌گرایانه ایرانیان:فراتحلیل نوع‌دوستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی و استادیار گروه تاریخ و جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه محقق اردبیلی

2 دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

3 عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور تهران

10.22081/scs.2021.72443

چکیده

آنچه در اتحاد قومی- ‌فرهنگی ایران نقش مهمی ایفا می‌کند، مسئله نوع‌دوستی و اهمیت دادن ایرانیان به ارزش‌های جمع‌گرایانه است که در کمک به زلزله‌زدگان استان آذربایجان شرقی- ‌ورزقان (1391)، استان کرمانشاه (1395)، سیل‌زدگان استان لرستان (1397)، و رفتارهای خیرین در کمک به نیازمندان جامعه در بحران کرونا
(1399-1398)، خود را نمایان ساخته است. هدف از این تحقیق، بررسی فراتحلیلی پژوهش‌های انجام‌شده در موضوع نوع‌دوستی و عوامل مؤثر بر افزایش آن است. سؤال تحقیق این است که علت اینکه جامعه ایرانی به ارزش‌های جمع‌گرایانه اهمیت می‌دهند و کنش جمع‌گرایانه را پایه تفاهم اجتماعی قرار می‌دهند، چیست؟ روش پژوهش از نوع کمّی‌- ‌فراتحلیل، حجم نمونه 21 سند تحقیقاتی، روش نمونه‌گیری قضاوتی- ‌هدفمند، و در بازه زمانی 1385-1400 بوده است. نتایج نشان می‌دهد که روش تصادفی خوشه‌ای چند مرحله (45 درصد) و حجم نمونه (44 درصد) بین
301-400 قرار دارد. سطح نوع‌دوستی در سه سطح بالا با 68.74 درصد فراوانی، متوسط با 29.97 درصد فراوانی، و پایین با 1.27 درصد فراوانی قرار دارد. میزان گرایش به نوع‌دوستی در بین زنان (49 درصد)، بیشتر از مردان است. با ارتقای میزان تحصیل افراد از دیپلم به دانشگاهی، از میزان نوع‌دوستی آنها کاسته می‌شود. هرچه درآمد افزایش یابد، نوع‌دوستی در میان شهروندان اهمیت بیشتری می‌یابد. در سنین کمتر از 20 و 31 به بالا، نوع‌دوستی نیز افزایش می‌یابد. افرادی که در روستا زندگی می‌کنند، نوع‌دوست‌تر از افراد شهری هستند و این مقدار، 58 به 41 درصد است. نتایج تحلیلی نشان می‌دهد که بین عوامل اجتماعی (مشارکت در انجمن خیریه، اعتماد اجتماعی، انسجام جمعی، بی‌تفاوتی جمعی، حضور در شبکه مجازی)، فرهنگی (سرمایه فرهنگی، تعلق مذهبی، اخلاق اجتماعی، ارزش‌های اجتماعی، کنش ایثارگرایانه) و عوامل روانی (فردگرایی اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، همدلی اجتماعی، تعهد اجتماعی، رضایت اجتماعی، امنیت اجتماعی) با نوع‌دوستی ایرانیان رابطه معنی‌داری وجود دارد و 35 درصد از تغییرات نوع‌دوستی را تبیین کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها