استادیار جامعه المصطفی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه؛
10.22081/scs.2019.69000
چکیده
سبک زندگی به‌معنای امروزی هم به‌لحاظ وجودشناختی و هم به‌لحاظ معرفت‌شناختی پدیدة جدیدی است که مورد مطالعه علم اجتماعی قرار گرفته است. از ورود این مفهوم به فضای مطالعات اجتماعی کم‌تر از صد سال می‌گذرد. در جامعة سنتی چیزی به نام سبک زندگی، به معنای امروزی آن، وجود نداشت عمدتاً به این دلیل که سبک زندگی محصول انتخاب‌ها و ترجیحات است. ترجیح همیشه در جایی معنا دارد که انسان با گزینه‌های متعدد مواجه شود. جامعه مدرن جامعة وفور نعمت‌ها و امکانات است و گزینه‌های متعددی پیش‌روی افراد قرار می‌دهد. سبک زندگی هم محصول یکی از همین انتخاب‌هایی است که فرد در طول عمر خود رقم می‌زند. بنابراین تحولاتی در جوامع روی می‌دهد که کارآمدی مفاهیم را برای تبیین ساختارهای اجتماعی با پرسش مواجه می‌کند؛ تحولاتی مانند تغییر از ساختار تولیدی به ساختار مصرفی. بدین‌ترتیب پرسشی مطرح می‌شود مبنی بر اینکه سبک زندگی از نظر مفهوم‌شناختی چیست و چه نسبتی با دین اسلام برقرار می‌کند؟ با استفاده از روش تحلیل مفهومی و نیز روش تقسیری این نتیجه حاصل شد که سبک زندگی دارای سه لایه شناختی، گرایشی و رفتاری است و درست در تعامل همین سه لایه است که سبک زندگی اسلامی با غیر آن متفاوت می‌شود. تفاوت سبک زندگی اسلامی و غیر اسلامی در مبنای تمایلات و ترجیحات است.
)