The Qur'anic Approach to the Theory of Social Conflict

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Department of Islamic Studies and Sociology, Naraq Branch, Islamic Azad University, Naraq, Iran

2 PhD, Quran and Social Sciences, Al-Mustafa Al-Alamiyah University, Qom, Iran

10.22081/scs.2023.66251.1227

Abstract

Conflict—also referred to as struggle, opposition, and contention—denotes confrontation, combat, and dispute, reflecting external realities and illustrating competitions, disputes, and clashes that occur within human social life. Consequently, it has garnered significant attention as a social phenomenon among social thinkers. Sociologists trace the roots of conflict to individual actions and social structures such as social classes, scarce resources, and unequal distribution of authority. This study aims to explore this concept in the Qur’an as a source of divine and epistemic knowledge. This discourse is examined through the method of thematic interpretation (tafsīr mawḍūʿī) and logical analysis of the verses. The findings reveal that conflict has both individual and social origins. Individually, it stems from self-love (ḥubb al-dhāt) and the human inclination for exploitation, while socially, it originates from structures like rebellion (baghy), greed, arrogance (istikbār), corruption (fasād), and discrimination, all of which lead to social conflict and disputes. Furthermore, social beliefs and values, such as truth and falsehood (ḥaqq wa bāṭil), monotheism (tawḥīd) and polytheism (shirk), and faith (īmān) and disbelief (kufr), inherently oppose one another, and their followers are in constant contention. Therefore, the phenomenon of conflict is not solely influenced by a single exclusive factor; rather, alongside the influence of social structures, individual agency and motivation also play a pivotal role in its emergence.

Keywords

References

قرآن کریم.
آزاد ارمکی، تقی (1389). نظریه‌های جامعه‌شناسی. تهران: انتشارات سروش، چاپ ششم.
جوادی آملی، عبدالله (1385). تفسیر تسنیم. قم: مرکز نشر اسراء، ج10.
جوادی آملی، عبدالله (1389). جامعه در قرآن. قم: مرکز نشر اسراء، چاپ سوم.
حسینی مؤمن‌زاده، سید امرالله (1396). اندیشه‌های استاد مطهری؛ اخلاق و تعلیم و تربیت. قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی، چاپ دوم.
ریتزر، جورج؛ گودمن، داگلاس جی (1390). نظریه جامعه‌شناسی مدرن. ترجمه خلیل میرزایی و عباس لطفی‌زاده. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
صدر، سید محمدباقر (1428ق). المدرسه القرآنیه. قم: (دارالصدر) مرکز الابحاث والدراسات التخصصیه للشهید الصدر، الطبعه الرابعه.
طالقانی، محمود (1362). پرتوی از قرآن. تهران: شرکت سهامی انتشار، ج4.
طباطبایی، سید محمدحسین (1374). المیزان فی تفسیر القرآن. ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی. قم: انتشارات اسلامی، ج2-3، چاپ پنجم.
عضدانلو، حمید (1386). آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی. تهران: نشر نی، چاپ دوم.
فراهیدی، خلیل احمد (1409ق). العین. قم: مؤسسه دارالهجره، ج1، چاپ دوم.
قرائتی، محسن (1374). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ج9.
قرشی، علی‌اکبر (1377). تفسیر احسن الحدیث. قم: بنیاد بعثت، ج1، 6.
کرایب، یان (1389). نظریه اجتماعی کلاسیک. ترجمه شهناز مسمی‌پرست. تهران: نشر آگه، چاپ پنجم.
کوفسکی، لشک‌کولا (1386). جریان‌های اصلی مارکسیسم. تهران: مؤسسه انتشارات آگاه، ج1، چاپ سوم.
گولد، جولیوس؛ کولب، ویلیام ل. (1373). فرهنگ علوم اجتماعی. ترجمه گروهی از مترجمان. تهران: انتشارات مازیار.
مدرسی، محمدتقی (1377). تفسیر هدایت. ترجمه گروهی از مترجمان. مشهد: آستان قدس ‌رضوی، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ج9.
مصباح یزدی، محمدتقی (1383). جنگ و جهاد در قرآن. قم: مرکز انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم.
مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ج11.
مطهری، مرتضی (1378). یادداشت‌های شهید مطهری. تهران: انتشارات صدرا، ج11.
مطهری، مرتضی (1380). مجموعه آثار. تهران: انتشارات صدرا، ج2.
مطهری، مرتضی (1385). نبرد حق و باطل. تهران: انتشارات صدرا، چاپ بیست و یکم.
معین، محمد (1375). فرهنگ فارسی. تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ نهم.
مکارم شیرازی، ناصر (1371). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الإسلامیة، ج22، 16، 11، 7، چاپ دهم.
ملک، حسن (1381). جامعه‌شناسی قشرها و نابرابری‌های اجتماعی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام‌نور.
نصری، عبدالله (1394). صدر اندیشه. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
Encyclopedia of Philosophy. Paul Edward (ed.). vol.1-8. Macmillan: INC., 1967.
Marx, K. & Engels, F. (1976). The German Ideology. Third ed. Moscow: Progress Publishers.
Marx, K. (1987). Capital. vol. 3. New York: Paperbacks.
 

Files

Share

How to cite

Statistics