Meta-Synthesis of Iranian Society's Attitude Towards Dress and Hijab in Cultural and Social Studies

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Isfahan Branch (Khorasgan), Islamic Azad University, Isfahan, Iran

2 Professor, Kashan University, Kashan, Iran

3 PhD student, Department of Sociology, Kashan University, Kashan, Iran.

10.22081/scs.2024.65838.1212

Abstract

Today, dress and hijab are the most visible identity markers of Muslim women in both national and international arenas, serving a symbolic role in interpersonal communication. Given that hijab and dress have become central issues for women post-revolution, extensive quantitative and qualitative studies have been conducted on this subject. The present study aims to provide a comprehensive examination of these studies to understand societal attitudes toward hijab and dress through qualitative research. Using the meta-synthesis method, studies from the past two decades that reflect attitudes towards hijab and dress in Iranian society were analyzed. The research scope included articles and theses indexed in academic databases. Over 500 articles, 300 master's theses, and approximately 15 doctoral dissertations on this topic were reviewed. From this, 17 articles, master's theses, and doctoral dissertations up to the year 2021 that reflected attitudes towards hijab and dress were selected for coding and analysis. Based on the findings, 163 core codes were extracted from 170 meaningful units and were repeatedly examined in a back-and-forth reading, resulting in 16 categories. "Cognitive Deficiency, Dual Policy-Making, Ineffective Action" were identified as underlying factors influencing attitudes towards the phenomenon of hijab and dress in the research. "Sloganism, Dual Resistance Mechanism, Objectification of Women" were recognized as influential factors, and the necessity of "Revising Legal Constraints and Shifting Discourse" emerged as a strategic category. Consequences and effects such as "Generational Challenges, Developed Manifestation, Hijab as a Tool, Emergence of Alternative Interpretations, Semantic Shift, Functional Hijab" were synthesized from the meta-analysis of relevant articles and theses, shaping the understanding of attitudes towards hijab and dress.

Keywords


آبیار، زهرا (1398). پنداشت زنان ایرانی درباره حجاب براساس کنش متقابل نمادین. رساله دکتری. دانشگاه ادیان و مذاهب قم.
آقایانی چاوشی، اکبر؛ طالبیان، داوود؛ حبیبی، مهدی؛ دهاقین، وحیده؛ انوری، سمیه سادات (1389). دیدگاه جوانان و میان‌سالان در مورد حجاب برتر. علوم رفتاری، 4(1)، ص 81-77.
اخلاصی، ابراهیم (1386). بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر مدیریت بدن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
باکاک، روبرت (1381). مصرف. ترجمه خسرو صبری. تهران: نشر شیرازه.
الیاسی سرزلی، فاضل (1391). تحلیل معانی و دلالت‌های پوشش نزد زنان طبقه متوسط: مطالعه زنان 15-30 ساله شهر کرمانشاه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان.
پاشا امیری، مسعود (1395). پژوهش کیفی در باب دلالت‌های معنایی حجاب در میان دختران جوان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه هرمزگان.
تقی‌زاده، صبا (1397). بررسی جامعه‌شناختی نگرش شهروندان در مورد حجاب (مورد مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهرستان خرم‌آباد سال 1397). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آیت‌الله‌ العظمی بروجردی.
جلالی‌پور، بهناز (1398). تحلیل بازنمود پوشش زنان محجبه مشهور (چهره) اینستاگرام. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه سوره.
جهانگیری بابادی، لیلا (1396). بررسی تجربه زیسته دبیران زن از آموزش عفاف و حجاب به دانش‌آموزان دختر دوره دوم متوسط شهر اهواز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید چمران اهواز.
خوشگویان‌فرد، علیرضا؛ زرگر، طیبه؛ تجاری، فرشته (1388). شناسایی نگرش بانوان ورزشکار نسبت به حجاب در ورزش به کمک روش کیو. اسلام و علوم اجتماعی، شماره 1، ص 125-136.
داوری معینی، زهره (1393). تحلیل پدیدارشناسی تن‌پوش حجاب در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علم و فرهنگ تهران.
ذکائی، محمدسعید (1386). نظریه و روش در تحقیقات کیفی. علوم اجتماعی، 9(17)، ص 41-69.
سهرابی، بابک؛ اعظمی، امیر؛ یزدانی، حمیدرضا (1390) آسیب‌شناسی پژوهش‌های انجام ‌شده در زمینه مدیریت اسلامی با رویکرد فراترکیب. چشم‌انداز مدیریت دولتی، 6(4)، ص 9-24.
شویره، کریستیان؛ فونتن، اولیویه (1385). واژگان بوردیو. ترجمه مرتضی کتبی. تهران: نشر نی.
عباس‌زاده، محمد؛ موسوی، سید حکیمه؛ زردموی، شاپور (1394). فهم استفاده از چادر ملی با رویکرد پدیدارشناسی. زنان و خانواده، 10(31)، ص 37-57.
عرب، نصیبه (1391). الگوهای تفسیر قواعد فرهنگی: مطالعه شیوه‌های معنابخشی به پوشش. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه الزهراء.
فاضلی، محمدصادق (۱۳۸۲). مصرف و سبک زندگی. قم: صبح صادق.
فاضلی، نعمت‌الله؛ مزین، فرشته (1392). خوانش دانش‌آموزان دختر از کدهای پوشش مدرسه در دبیرستان‌های دخترانه تهران. جامعه‌شناسان ایران، 14(2)، ص 123-152.
کرم اللهی، نعمت‌الله؛ آقاسی، محمد (1391). بررسی گرایش دختران دانشجو به حجاب و بدحجابی. مطالعات و تحقیقات اجتماعی، 1(2)، ص 139-172.
لوپز، خوزه؛ اسکات، جان (1385). ساخت نظریه اجتماعی. ترجمه حسین قاضیان. تهران: نشر نی.
ناظمیان علائی، مطهره (1399). مطالعه ماهیت و چگونگی مفهوم‌سازی حجاب نوجوانان دختر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه غیردولتی-غیرانتفاعی خاتم.
نوری، علی‌اصغر (1388). تعیین رابطه بین رویکردهای تربیتی (مستبدانه و دموکراتیک) و نگرش دانش‌آموزان دختر مدارس متوسط نواحی 1 و 6 شهر مشهد نسبت به حجاب در سال تحصیلی 1387-1388. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه بوعلی سینا همدان.
هاشمی، سید محبوبه (1396). بررسی نقش تعدیل‌گرانه استفاده از حجاب کامل (چادر) در رابطه بین نگرانی و نارضایتی از تصویر بدنی و اضطراب اجتماعی دانشجویان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان.
وبلن، تورستاین (1386). نظریه طبقه تن‌آسا. ترجمه فرهنگ ارشاد. تهران: نشر نی.
Beck, C. (2002). Mothering Multiples: a Meta-Synthesis of the Qualitative Research, MCN. The American Journal of Maternal /Child Nursing, 28(2), p. 93-99.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social Critique of the judgment of taste. Routledge.
Cooper, H. (2016). Research Synthesis and MetaAnalysis: A Step-by-Step Approach. London: SAGE.
Erwin, E.J., Brotherson, M.J. & Summers, J.A. (2011). Understanding Qualitative Metasynthesis: Issues and Opportunities in Early Childhood Intervention Research. Journal of Early Intervention,33(3), p. 186- 200.
Finfgeld, D.L. (2003). Metasynthesis: The state of the art so far. Qualitative Health Research, Vol.13, p. 893-904.
Finlayson, K. & Dixon, A. (2008). Qualitative meta-synthesis: a guide for the novice. Nurse Research, 15(2), p. 59-71.
Sandelowski, M., Docherty, S. & Emden, C. (1997). Focus on qualitative methods. Qualitative metasynthesis: issues and techniques. Research Nurs Health, 20(4), p. 365-71.
Shilling, Ch. (1993). Body and Social Theory. London: Sage.
Walsh, D. & Downe, S. (2005). Meta-synthesis Method for Qualitative Research: a Literature Review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), p. 204-211.
Zimmer, L. (2006). Qualitative meta-synthesis: A question of dialoguing with texts. Journal of Advanced Nursing, 53(3), p. 311– 318.