Ociological analysis of structural factors of social inequality

Document Type : Original Article

Author

Assistant Professor of Sociology, Department of Imam Khomeini Institute

10.22081/scs.2023.64184.1157

Abstract

Social inequality is one of the universal social phenomena that is easy yet difficult to recognize. Various sociological theoretical reflections in this regard prove the truth of this claim; the critical theories consider its foundation oppressive; While the consensus theories analyze its basis on the axis of natural processes. The origin of part of this issue can be found in not providing a clear formulation of its formation processes, which forms the main issue of this article. Along with the individual and psychological factors that are effective in the formation of inequality and social stratification, some structural factors also play a prominent role in this process, and the lack of theoretical explanations in this regard is documented to this issue. This research, which is organized by the method of logical analysis and the use of fundamental methodology, aims to specifically examine the social process affecting inequality and answer the question of what are the structural factors in the development of social inequality? The findings of this research in a macro formulation can be identified in two macro structural factors of the development of social stratification. These two factors are; Social positions and the level of social mobility and the role of culture in this process, which will be examined in this article.

Keywords

References

  1. قرآن کریم‌‌‌‌‌‌‌‌.

    1. آرتور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، کریستین سن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1374‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، وضع ملت و دولت در دوره شاهنشاهی ساسانیان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: و تحریر مجتبی مینوی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: پژوهشگان علوم انسانی و مطالعات فرهنگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    2. ببی ارل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1386‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، در آمدی بر جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، علمی انتقادی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: محمد حسین پناهی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: دانشگاه علامه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    3. برن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، آگ و نیم کوف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1390‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، زمینه جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: آریان‌پور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران:نشر گستره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    4. بیرو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، آلن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1380ش)، فرهنگ علوم اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: باقر ساروخانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    5. تأمین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ملوین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1373‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، جامعه‌‌‌‌‌‌شناسی قشربندی و نابربری اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: عبدالحسین نیک گهر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: توتیا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    6. ترنر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، جاناتان اچ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1378‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، مفاهیم و کاربردهای جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: محمد فولادی و محمدعزیز بختیاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، قم: انتشارات مؤسسه امام‌خمینیe.
    7. چلبی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مسعود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1375‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، جامعه‌شناسی نظم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: نشر نی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    8. دسوقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، محمد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1376‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، سیر تاریخی و ارزیابی اندیشه شرق‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: محمود رضا افتخارزاده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: نشر هزاران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    9. ربانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، رسول و ابراهیم انصاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1385‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، جامعه‌شناسی قشرها و نابراری‌های اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: سمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    10. رفیع‌پور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، فرامرز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1378‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، آناتومی جامعه: مقدمه‌ای بر جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: شرکت سهامی انتشار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    11. زاکرمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، فیل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1384ش)، درآمدی بر جامعه‌شناسی دین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: خشایار دیهیمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: لوح فکر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    12. سعید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ادوارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1386ش)، شرق‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: عبدالرحیم گواهی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    13. شاتوک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، سیبل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1387‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، آیین هندو‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: محمدرضا بدیعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    14. شارون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، جوئل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1379‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، ده پرسش از دیدگاه جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: منوچهر صبوری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: نشر نی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    15. شایان‌مهر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، علیرضا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1385‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، دایرةالمعارف تطبیبقی علوم اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ج 2 و 5‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران:‌ کیهان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    16. کرون‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، جیمز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1390‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: مهرداد نوابخش و فاطمه کرمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
    17. کریستین سن‌‌‌‌‌‌‌‌، آرتور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1372‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، ایران در زمان ساسانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: رشید قاسمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: دنیای کتاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    18. کنیگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ساموئل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، 1353‌(ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: مشفق همدانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    19. کوزر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، لوئیس و روزنبرگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1387‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، نظریه‌های بنیادی جامعه‌شناختی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: فرهنگ ارشاد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: نشرنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    20. گرب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ادوارد ج‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1373‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، نابرابری اجتماعی: دیدگاههای نظریه‌‌پردازان کلاسیک و معاصر مترجمان محمد‌‌‌‌‌‌‌‌، سیاهپوش و احمدرضا غروی زاد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران:‌ معاصر‌‌‌‌‌‌‌‌.
    21. گلد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، دانیل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1378‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، هندوئیسم سازمان‌یافته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: فرهنگ رجایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: هرمس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    22. گولد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، جولیوس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، و ویلیام ل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. کولب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1376‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، فرهنگ علوم اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ویراستار محمد جواد زاهدی مازندرانی مازیار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    23. گیدنز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، آنتونی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1381‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: منوچهر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، صبوری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، چ هفتم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: نشر نی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    24. لیتل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، دانیل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1381‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، تبیین در علوم اجتماعی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: عبدالکریم سروش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: صراط‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    25. مطهری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مرتضی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1403ق)،‌‌‌‌‌‌‌. بررسی اجمالی مبانی اقتصاد اسلامی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بی‌جا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، انتشارات حکمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    26. مور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، استفن و دیگران‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1376‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، دیباچه‌ای بر جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: مرتضی ثاقب‌فر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: انتشارات ققنوس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    27. نات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، کیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، هندوئیسم‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1389‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: البرزپور جعفری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: نشرثالث‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    28. نولان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، پاتریک نو گرهارد لنسکی‌‌‌‌‌‌‌‌، (1386‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، جامعه‌های انسانی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: ناصر موفقیان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: نشر نی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    29. وبر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ماکس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1367‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، مفاهیم اساسی جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: احمد صدارتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بی‌جا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، نشرمرکز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    30. وبر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ماکس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1374‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، اقتصاد و جامعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، مترجمین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، عباس منوچهری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: انتشارات مولی.
    31. ویتمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، سیمُن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1382‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، اصول اعتقادات هندویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: علی موحدیان عطار‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، قم: مرکز مطالعات تحقیقات ادیان و مذاهب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.
    32. هوارد شرمن و جیمز هیوز‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، استیوارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1369ش‌‌‌‌‌‌‌‌. آگاهی و جامعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: عزت‏اللّه‏ فولادوند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: سازمان انتشارات انقلاب اسلامی.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌
    33. وود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، (1391‌ش)‌‌‌‌‌‌‌‌، دیدگاه‌های نوین جامعه‌شناسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ترجمه: مصطفی ازکیا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، تهران: انتشارات کیهان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.

Files

Share

How to cite

Statistics