TY - JOUR ID - 72728 TI - بررسی چرایی تنوع‌یابی دین‌داری در جامعه ایرانی JO - مطالعات فرهنگی اجتماعی حوزه JA - SCS LA - fa SN - 25887017 AU - عیوضی, یاور AU - دشتی, محمد تقی AD - پژوهشگر مرکز پژوهشی مبنا AD - رئیس مرکز پژوهشی مبنا Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 5 IS - 10 SP - 27 EP - 46 KW - دین‌داری KW - واگرایی KW - تحلیل مضمون KW - حمایتگرهای تنوع‌یابی DO - 10.22081/scs.2022.72728 N2 - چه بخواهیم تنوع‌یابی دین‌داری را امری طبیعی و گوهری و چه اینکه آن را امری ثانوی و برساختی بپنداریم؛ مسئله‌مندی آن در یک جامعه و حاکمیت استوار بر دین بر کسی پوشیده نیست. افزایش شانس تضاد و واگرایی نزد گروه‌های منتسب به دین‌داری‌ها، تضعیف ملی‌گرایی، کاهش مشارکت اجتماعی مردم، ناکامی سیاست‌گذاری‌ها و... انبوهی از پیامدهای احتمالی تنوع‌یابی دین‌داری در جامعه‌ی ایرانی است؛ بنابراین فهم چرایی تنوع‌یابی و نمایاندن تجویزات معطوف به آن، بازدارنده‌ی آشفتگی‌ها در رویارویی با چالش شده و از سویی دیگر الگویی برای گسترش مطالعاتِ تبیینی گونه‌شناسی دین‌داری پیش می‌نهد؛ چرا که برابر با بررسی‌ها، بیشتر پژوهش‌های دینی به توصیف و بازشکافی دین‌داری یا گونه‌های دین‌داری پرداخته‌اند و از پرداختن به چرایی تنوع‌یابی‌ها سست شده‌اند. از این رو پژوهش کنونی در پاسخ به این پرسش هماهنگ شده که چرا در جامعه ایرانی- حتی در فضاهای دینی- با تنوع دین‌داری روبرو هستیم؟ جهت پاسخ به پرسش یاد شده، پژوهش کنونی از روش تحلیل مضمون و فن مصاحبه نیمه‌ساخت‌یافته نخبگان دانشگاهی و حوزوی بهره گرفته است. برآیندها نمایان‌گر آن است که هجده تبیین‌گر زیر، چهار مقوله‌ی سازمان‌دهنده در دو بُعد فراگیر با ایجاد تم مرکزیِ «حمایتگرهای تنوع‌یابی دین‌داری» به دوام و تشدید گوناگونی دین‌داری یاری می‌رسانند. نمایاندن راهبردها و راهکارها حول سیاست‌های چهارگانه از دیگر دستاوردهای پژوهش کنونی است. UR - https://gnoe.bou.ac.ir/article_72728.html L1 - https://gnoe.bou.ac.ir/article_72728_90d78595d3238d424cf02e32dea8fdd8.pdf ER -