ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل رابطه رفتارهای فقها معیار شش قرن اول با شرایط اجتماعی
علم فقه یکی از علوم بسیار اساسی و تأثیرگذار در فضای جامعه دینی است که مانند هر علمی، دورههای گوناگونی را طی کرده است. توجه به این دورهها و علل تشکیل و تغییر آنها میتواند برنامهریزان را در راستای پیشبینی، تصحیح، تقویت و چگونگی گسترش این علم در زمان حال، یاری رساند. تأثیر تحولات اجتماعی و فضای فرهنگی و سیاسی در تولید، تحول و انتقال یک نظریه، یکی از مؤلفههای اساسی برخی نظریات مانند «روششناسی بنیادین» است. این مقاله با استقرا در متون تاریخی و فقهی و روش تحلیل محتوا، به دنبال کشف عوامل اجتماعی مرتبط با تحولات علم فقه در یک بازه مشخص است. در نهایت، تکرارشدگی معناداری بین برخی مؤلفهها مانند «توازن قوا»، «ثبات یا تزلزل سیاسی»، «چندصدایی یا تکصدایی بودن جامعه از لحاظ علمی»، و «توجه ساختار سیاسی به یک رویکرد خاص علمی» با برخی رویکردهای علمی، ازجمله توجه به «عقلگرایی» یا «نصگرایی» و برخی رفتارهای فقهای معیار ازجمله «مهاجرت» و «تعامل گفتمانی با مکاتب رقیب» مشاهده شد.
https://gnoe.bou.ac.ir/article_69001_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2019-02-20
5
32
10.22081/scs.2019.69001
فقهای معیار
شرایط اجتماعی
رفتار
روششناسی بنیادین
شش قرن اول
محمد
دینمحمدی
1
دانشجوی دکتری دانشگاه المصطفی و مدرس دانشگاه مجازی المصطفی
LEAD_AUTHOR
حمید
پارسانیا
h.parsania@ut.ac.ir
2
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مولفه های سبک زندگی با تاکید بر دیدگاه اسلامی
سبک زندگی بهمعنای امروزی هم بهلحاظ وجودشناختی و هم بهلحاظ معرفتشناختی پدیدة جدیدی است که مورد مطالعه علم اجتماعی قرار گرفته است. از ورود این مفهوم به فضای مطالعات اجتماعی کمتر از صد سال میگذرد. در جامعة سنتی چیزی به نام سبک زندگی، به معنای امروزی آن، وجود نداشت عمدتاً به این دلیل که سبک زندگی محصول انتخابها و ترجیحات است. ترجیح همیشه در جایی معنا دارد که انسان با گزینههای متعدد مواجه شود. جامعه مدرن جامعة وفور نعمتها و امکانات است و گزینههای متعددی پیشروی افراد قرار میدهد. سبک زندگی هم محصول یکی از همین انتخابهایی است که فرد در طول عمر خود رقم میزند. بنابراین تحولاتی در جوامع روی میدهد که کارآمدی مفاهیم را برای تبیین ساختارهای اجتماعی با پرسش مواجه میکند؛ تحولاتی مانند تغییر از ساختار تولیدی به ساختار مصرفی. بدینترتیب پرسشی مطرح میشود مبنی بر اینکه سبک زندگی از نظر مفهومشناختی چیست و چه نسبتی با دین اسلام برقرار میکند؟ با استفاده از روش تحلیل مفهومی و نیز روش تقسیری این نتیجه حاصل شد که سبک زندگی دارای سه لایه شناختی، گرایشی و رفتاری است و درست در تعامل همین سه لایه است که سبک زندگی اسلامی با غیر آن متفاوت میشود. تفاوت سبک زندگی اسلامی و غیر اسلامی در مبنای تمایلات و ترجیحات است.
https://gnoe.bou.ac.ir/article_69000_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2019-02-20
33
56
10.22081/scs.2019.69000
سبک زندگی
شیوه زندگی
اوقات فراغت
انتخاب
سبک زندگی اسلامی
حسن
یوسف زاده
1
استادیار جامعه المصطفی و عضو هیئت مدیره انجمن علمی مطالعات اجتماعی حوزه؛
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
دموکراتیزاسیونِ فرهنگ و چالشهای هرمنوتیکی در سیاستگذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
روح حاکم بر اسناد بالادستی نظام، جهتدهی به سمت حکومت و جامعه اسلامی و نوعی فرهنگ بالا به پایین است. اگرچه در موارد متعددی از حق مشارکت مردم سخن به میان آمده است، چینش مواد و محتوا طوری است که نمیتوان از آن دموکراتیزاسیون در امور فرهنگی را برداشت کرد. این مهم، اختلافِ مواضع سیاستگذاران فرهنگی در حوزه دموکراتیزاسیون را به همراه داشته است. موضعگیری در فرایند سیاستگذاری، ایجاد یک موقعیت هرمنوتیکی برای سیاستگذار و تأثر ادراکات پسینی از این گزینش را به همراه دارد. هر وجه از این موقعیتها، خود موقعیتساز هرمنوتیکی است و چنانچه کلیدی باشد، موجد سلسلهای از موقعیتهای هرمنوتیکی و واگرایی و اختلاف در بین سیاستگذاران خواهد بود. این واگراییِ سلسلهوار، تشتتآفرین و موجد بیثباتی در چرخه سیاستگذاری و ناکارآیی در رفع آسیبها و مشکلات همگانی است. در این مقال با استفاده از استراتژی تحلیل مضمون، موقعیتهای تقابلی در حیطه دموکراتیزاسیون، بر پایه شش خاستگاه، استخراج شده و در خلال یازده گام با استفاده از سیاق ISM، موقعیتسازهای کلیدی هرمنوتیکی حاوی: «امام ـ امت یا دولت ـ ملت»، «عاملیت خادمیت»، «دموکراتیزاسیون فرهنگ یا فرهنگ بالا به پایین» و «تنوع فرهنگی یا تکفرهنگی» عیان و تشریح گردیده است. در انتها اصلیترین خرامشهای هرمنوتیکی حیطه دموکراتیزاسیون بر پایه روابط موقعیتسازهای کلیدی هرمنوتیکی، کندوکاو شده است.
https://gnoe.bou.ac.ir/article_69002_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2019-02-20
57
86
10.22081/scs.2019.69002
دموکراتیزاسیون فرهنگ
موقعیت سازهای هرمنوتیکی
سیاستگذاری فرهنگی
حسین
پرکان
hparkan@yahoo.com
1
فارغ التحصیل دکتری رشته سیاستگذاری فرهنگی از دانشگاه باقرالعلوم
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
الگوی اسلامی نظارت بر تبلیغات رسانهای
با ﺣﻀﻮر رسانههای ﻧﻮﻳﻦ ﻛﻪ ﻏﺎلباً در شبکه اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺶآﻓﺮﻳﻨﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ، ﻧﺤﻮه ﻣﺼﺮف رﺳﺎﻧﻪای نیز تغییر ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﻪوﺿﻮح ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔـﻲ از ﻣـﺼﺮف رﺳـﺎﻧﻪای ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ اﻳـﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺟﻮاﻧﺎن دراﻳﻦبین اﺳﺘﻔﺎده بیشتری از اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎ میکنند. ﻗﺎﻋﺪه ﮐﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﺗﺪوﯾﻦﯾﺎﻓﺘﻪ و ﮔﺰﯾﻨﺶﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ رﺳﺎﻧﻪ دﯾﻨﯽ، ﺑﻪﻃﻮر اﻗﺘﻀﺎﯾﯽ ﺣﺎوی ﭘﯿـﺎمﻫـﺎی ﻣﻔﯿـﺪ و ﺳﺎزﻧﺪه ﺑﺮای ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺑﺎﺷﺪ و اﮔـﺮ ﻣﻔﯿـﺪ ﻧﯿﺴـﺖ، دﺳـﺖﮐـﻢ ﻣﻀﺮ ﻫﻢ ﻧﺒﺎﺷﺪ. نویسنده در این مقاله، الگویی مبتنی بر آموزههای دینی، به منظور نظارت بر تبلیغات رسانهها طراحی میکند. مؤلفههای مورد بررسی، شامل دستاورد معنوی تبلیغات، نظام هنجاری، سبد مصرف رسانهای، هنجارهای ارزشی و نظارت بر رسانه است. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل کلیه مخاطبان تبلیغات رسانهای در شهر تهران است. در نهایت این نتیجه حاصل شده است که رﺳﺎنهها ﻫﻤﻮاره ﺳﻬﻢ ﺑﺰرﮔﻲ در تبلیغات داﺷﺘﻪاند و ﻧﻪﻓﻘﻂ ﺑﺎزار ﻣﻄﻠﻮب آﮔﻬﻲدﻫﻨﺪﮔﺎن را ﺷﻜﻞ ﻣـﻲدهند، ﺑﻠﻜـﻪ ﺧﻮد نیز درآﻣﺪ ﻋﻤﺪهای از آن ﺑﻪ دﺳﺖ میآورند. ازاینرو ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ مؤلفههای نظارت شرعی بر تبلیغات و به تبع آن ارائه الگویی مناسب برای نظارت بر روند ارائه آگهی تبلیغاتی در یک رسانه دینی، ضروری است. در بین مؤلفههای بررسیشده، هنجارهای ارزشی با ضریب 4/97 درصد بالاترین رتبه را داشتهاند.
https://gnoe.bou.ac.ir/article_69003_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2019-02-20
87
120
10.22081/scs.2019.69003
مدیریت رسانه
رسانه دینی
تبلیغات رسانهای
الگوی اسلامی
نظارت
محمدرضا
راضی
1
دانشجوی دکتری مدیریت رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
افسانه
مظفری
a.mozaffari@srbiau.ac.ir
2
دانشیار گروه علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
LEAD_AUTHOR
علی اکبر
فرهنگی
3
استاد تمام گروه مدیریت رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رابطه هوش فرهنگی با رضایت اجتماعی
با توجه به اهمیت دو متغیر هوش فرهنگی و رضایت اجتماعی، این مطالعه با هدف بررسی رابطه هوش فرهنگی با رضایت اجتماعی در بین دبیران مقطع متوسطه شهر اردبیل انجام شد. این پژوهش کاربردی است و جامعه آماری آن، شامل کلیه دبیران دبیرستانهای شهر اردبیل است که در سال 95-96 به تدریس اشتغال داشتند. حجم نمونه 130 نفر با نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها دو پرسشنامه هوش فرهنگی و رضایت اجتماعی بود. اعتبار پرسشنامهها مورد تأیید اساتید، و از پایایی مقبول در سطح رضایتبخش برخوردار بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها و آزمون فرضیه تحقیق، علاوه بر شاخصهای آماری توصیفی، از آزمون همبستگی استفاده شد. میانگین نمره هوش فرهنگی در حد 49/3 بود و از مؤلفههای آن، هوش انگیزشی بیشترین میانگین، و هوش دانش کمترین میانگین را داشت. میانگین نمره رضایت اجتماعی 05/4 و در حد بالایی بود و از مؤلفههای آن، روابط آموزشی و خانوادگی میانگین بالاتری نسبت به روابط اجتماعی داشت. بین هوش فرهنگی و رضایت اجتماعی، همبستگی مثبت و معناداری مشاهده شد. با توجه به نتایج حاصل از وجود رابطه بین هوش فرهنگی و رضایت اجتماعی دبیران، توجه به اهمیت هوش فرهنگی با رضایت اجتماعی دبیران ضروری به نظر میرسد.
https://gnoe.bou.ac.ir/article_69064_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2019-02-20
121
136
10.22081/scs.2019.69064
هوش فرهنگی
رضایت اجتماعی
دبیران مقطع متوسطه
محسن
علایی بوسجین
moalaei@gmail.com
1
دانشگاه پیام نور
LEAD_AUTHOR
رباب
اخوان
robinaxavan@gmail.com
2
دانشآموخته کارشناسی ارشد علوم اجتماعی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلی آماری از سبک زندگی اسلامی از منظر فرهیختگان حوزه علمیه خواهران
برای شناخت نظر فرهیختگان حوزههای علمیه خواهران و درباره فاصله سبک زندگی فعلی با سبک زندگی مطلوب اسلامی در خانوادههای ایرانی، با استفاده از روش پژوهش پیمایشی، ابتدا پرسشنامهای با 120 سؤال در ساحتهای اجتماعی، عبادی، باورها، اخلاقی، مالی، خانوادگی، سلامت، تفکر و علم، امنیتی و زمانشناسی، طراحی گردید. پس از دریافت پاسخها، روش تجزیه و تحلیل دادهها به دو صورت تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی و در قالب آماره «T» صورت گرفت. با توجه به یافتهها و تحلیل پاسخهای پرسشنامه، بررسی وضع فعلی سبک زندگی اسلامی در خانواده، به این ترتیب در ساحتهای مختلف که به وضع مطلوب نزدیکتر بوده، شناسایی و دستهبندی شده است. در مجموع، نمره سبک زندگی اسلامی فعلی فاصله بسیاری با سبک زندگی مطلوب دارد؛ بهطوری که در حوزه سلامت که نزدیکترین ساحت به وضع مطلوب است، میانگین نمره آن 17/51% و در حوزه باورها میانگین نمره 95/30% میباشد. درعینحال دستاوردهای این تحقیق برای مدیران و سیاستگذاران میتواند مفید وکارآ باشد.
https://gnoe.bou.ac.ir/article_69065_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2019-02-20
137
152
10.22081/scs.2019.69065
سبک زندگی اسلامی
خانواده
وضعیت زندگی
وضعیت مطلوب
فرهیختگان حوزه خواهران
نفیسه
فاضلیان
sn.fazeliyan@gmail.com
1
دانشجوی دکتری دانشگاه ادیان و مذاهب، رشته مطالعات زن و خانواده
LEAD_AUTHOR
احمدرضا
توحیدی
ar.tohidi@qom.ac.ir
2
عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه قم
AUTHOR